समता र न्यायलाई कसरी बुझ्ने ?

एक जना परिवार जहाँ आमा, बुवा र दुई छोरा छोरी छन् । उनीहरुलाई खानाको रुपमा एक प्लेट कुखराको मासु र सबैलाई पुग्ने भात छ । तर परिवारको सबै सदस्यलाई कुन सिद्धान्तमा आधारित भएर विचरण गर्ने ? सामानताको सिद्धान्तमा रहेर विचरण गरियो भन्ने आमा बुवालाई अन्याय हुनसक्छन् । तर समताको हिसावले वा आवश्यकताको सिद्धान्तलाई आत्मसाथ गरेर वितरण गरयो भने सवलाई न्याय हुन्छ ।

तिन जना साथीहरु मोहन, सिता र हरि छन् । उनीहरुसँग एउटा मात्र बाँसुरी छ । मोहनले भन्छ बाँसुरी मेरो हुनुपर्छ किनकी बाँसुरी बजाउन मलाई आउछ । सिताले भन्छे बाँसुरी मेरो हुनुपर्छ किनकी तिमी दुई जना भन्दा म गरिब छु र मलाई खेल्न अरु खेलौना छैन । हरिले भन्छ यो मेरो हुनु पर्छ किनकी यो मैले बनाएको हुँ ।

तिनैजनाको दावीको पछाडी वैचारिक वा दार्शनिक दृष्टिकोणले काम गरेको छ । राज्यको शासण प्रणाली जुन दर्शणवाट शासित हुन्छ त्यही विचारको पक्षमा निर्णय हुनसक्छ ।

मोहनः उपयोगितावादी
सीताः समानतावादी
हरिः उदारवादी